Jan Sonjéstraat

Enige en algemene kennisgeving

Hierbij geven wij kennis dat na een kortstondig ziekbed van ons is heengegaan

Johannes Antonius van Brenkelen

* 26 augustus 1913 ✝ 2 juli 1990

L.M. van Brenkelen-Noordijk

Kinderen

Kleinkinderen

Achterkleinkind

Jan Sonjéstraat 32-b

3021 TX Rotterdam

Geen bezoek aan huis

Overeenkomstig zijn wens heeft de crematie in stilte plaatsgevonden.

Veegaktie Jan Sonjéstraat

door Anne Ubbels

Vrijdag 27 november 1992 kreeg de Jan Sonjéstraat weer eens een flinke veegbeurt. Via de ROTEB hebben bewoners blikken, vegers, bezems en rolcontainers geregeld om hun straat weer een schoon aanzien te geven. Van alles werd er opgeveegd tot en met en doorgescheurd rijbewijs toe. Dat vele handen licht werk maken bleek toen we na ruim een half uur al klaar waren. Ook de winkel op de hoek en het café in de straat hielpen mee door de inwendige mens te verzorgen: na afloop werd een kop koffie aangeboden.

Jan Sonjéstraat (Middelland) 2 kamer benedenwoning met tuin en grote kelder, geschikt voor 2 studentes, ƒ675 per maand Inlichtingen Caesar Onroerend Goed, 010-4255630.

Er is geen studentenleven zonder God

In hartje centrum van Rotterdam staat een studentenhuis dat er duidelijk uitspringt. Terwijl niemand in deze buurt vreemd opkijkt als er weer eens een criminele afrekening plaatsvindt, praten Jan Willem, Ale en Maarten er dagelijks over God en zijn grenzeloze liefde. Ze zijn lid van de Rotterdamse Vereniging van Gereformeerde Studenten en maken deel uit van een van de weinige zuilen die Nederland resten. Waar veel studenten het geloof als een opeenstapeling van restricties en verplichtingen ervaren, gaan de bewoners van Jan Sonjéstraat nummer 35 er helemaal in op. Zonder God is er voor hen geen leven. En al helemaal geen studentenleven.

‘Het geloof moet je niet laten versloffen. Je moet niet in je eentje gaan zitten wachten totdat Christus terugkomt. Je hebt wel de opdracht om anderen te vertellen over het evangelie’, zegt Ale Riedstra (25) als huisgenoot Jan Willem na het eten de Bijbel resoluut dichtklapt. De discussie is het logische vervolg op de gelijkenis van de vijf wijze en vijf dwaze maagden uit het Mattheüs-evangelie.

Jan Willem: ‘De boodschap is duidelijk. God eren en God liefhebben, en dat moet een ander ook kunnen merken. Het doel is niet om met zo weinig mogelijk inspanning toch in de hemel zien te komen.’ Ale: ‘Je bedoelt de short cut to heaven waar dominee De Bruijne het altijd over heeft?’ Ook Ale's aanstaande echtgenote Wendelmoet mengt zich in het gesprek. ‘Hoe moet het dan met mensen in de bush bush? Wij hebben het geluk dat we toevallig bij christelijke ouders geboren zijn. Maar wat doe je met die mensen?’

Terwijl het gemiddelde wensenpakket van de student anno 1995 uit vergaande vrijheid en autonomie bestaat, verkondigen deze vrijgemaakt gereformeerden dagelijks de boodschap van naastenliefde en respect voor zowel ouders als overheid. Maarten IJkel (20): ‘Medestudenten denken vaak dat wij heel veel moeten inleveren. Een vriend van mij zei laatst nog: „Dan mag ik zeker geen schietfilms meer kijken?” Maar wij kijken heus wel tv. We zijn alleen selectiever.’

Jan Willem: ‘Waar wij onze huisgenoten op selecteren? Op man-zijn, kookkunst en sociaalheid. Zo iemand moet bij de rest passen en deel willen nemen aan het huisgebeuren. Wij eten dagelijks samen en doen gezamenlijk inkopen. Een gezin zijn we niet, maar wel een sociale gemeenschap. Je betaalt ook overal aan mee, ongeacht of je er bent. En ja, we selecteren inderdaad ook op geloof. Alle huisgenoten zijn lid van de Vereniging van Gereformeerde Studenten te Rotterdam.’

Hoe gezellig en harmonieus de verhalen aan tafel ook mogen klinken, hebben Jan Willem, Ale en Maarten soms niet het gevoel dat zij zich in een eng kringetje begeven? Maarten: ‘Je komt overal dezelfde mensen tegen omdat je je in hetzelfde wereldje beweegt. En je hebt daar al zoveel contacten dat je ze ook niet elders hoeft te zoeken.’

Ale: ‘Wat buitenstaanders van ons huis denken? Neem onze buurman. Die heeft een volstrekt ander wereldbeeld dan wij. Hij zegt: „Jullie huis springt eruit in de straat”, terwijl hij pas sinds een half jaar weet dat we christen zijn. Wij proberen gewoon open te staan voor mensen uit de buurt. Je consumeert niet alleen in menselijke relaties, maar kijkt ook wat je voor een ander kunt betekenen.’ Jan Willem: ‘Ik noem dat: respect dat verder gaat dan vrijblijvende tolerantie. Als ik om me heen kijk, schrik ik wel eens. Dan constateer ik zo'n onbeschaamd egoïsme.’

Huize Jan Sonjé mag dan serieus met intermenselijke relaties omspringen, de relatie met eventuele partners is eenzelfde lot beschoren. Ale zal het huis binnen afzienbare tijd verlaten voor een huwelijk met Wendelmoet. Ze willen elkaar zekerheid geven en dat ook duidelijk aan anderen laten zien. Sex voor het huwelijk komt daar niet aan te pas. ‘Dat wij niet met elkaar naar bed gaan’, nuanceert Maarten, ‘betekent niet dat er helemaal geen sprake mag zijn van seksualiteit. Maar wij wachten tot na het trouwen uit respect voor elkaar.’

Hoewel zé allemaal behoorlijk strak en rechtlijnig denken, dwingen de studenten toch respect af. Ze zijn wie ze zijn en schamen zich niet voor hun principes. Ze lezen, naast de Bijbel, de meest uiteenlopende literaire boeken, spellen ook de niet-christelijke kranten en luisteren net als ieder ander naar ‘wereldse’ popmuziek. Ook uitgaan is niet uit den boze. Ale: ‘Maar als een huisgenoot iedere dag naar de discotheek zou gaan, of elke drie maanden met een ander meisje in bed zou belanden, dan zou ik wel vragen wat hem daartoe beweegt.’

Als de anderen hard lachen om zijn uitspraak, haast Ale zich te zeggen dat ze wel begrijpen wat hij bedoelt. ‘Nou was dit geval ook behoorlijk hypothetisch. Laat ik het zo uitdrukken: wij staan duidelijk ergens voor en kunnen elkaar daar ook op aanspreken.’

Ellen Danhof

Onderschrift bij de foto De Bijbel staat centraal in Huize Jan Sonjé.

Foto Hans Heus — De Volkskrant

Oudste inwoner Jan Sonjéstraat ingenomen met prijs

De Jan Sonjéstraat is in de prijzen gevallen bij de uitreiking van de Opzoomerprijs voor Delfshaven. Als genomineerde wonnen de bewoners van de Jan Sonjéstraat duizend gulden door maandelijks met z'n allen de straat schoon te maken, waardoor iedereen zich verantwoordelijk voor de straat is gaan voelen.

Daarnaast hebben zij de straat opgevrolijkt met plantenbakken. Dat deze activiteiten de saamhorigheid in de straat bevorderen, kan de oudste bewoner, meneer Van Hooijdonk, beamen. Hij woont al 67 jaar in de straat. Boven woonde hij met zijn vrouw en drie dochters. In de kelder had hij een stoffeerderswerkplaats met zeven man personeel. Later verhuisde de zaak naar de Engelsestraat. In de loop der jaren heeft Van Hooijdonk allerlei veranderingen meegemaakt. Als schooljongen — hij ging naar school in de Oostervantstraat — ging hij met vriendjes over sloten springen die grensden aan boerderijen aan de tegenwoordige Beukelsdijk.

„Dan werden we nog weleens achterna gezeten door de boer,” herinnert hij zich. „Het was allemaal land. Op de Middellandstraat stonden geen huizen. Dat was de polder. Een ruimte had je! Op het Henegouwerplein gooiden ze al het as op het plein en dan had je een hele grote berg, waar de mensen hun kooltjes uit zaten te zoeken.”

De Tweede Wereldoorlog staat Van Hooijdonk nog helder voor de geest. Naast zijn huis, waar hij met zijn vrouw en drie dochters woonde, verrees een café dat druk werd bezocht door Duitse soldaten. Hij maakte mee hoe de huizen verduisterd moesten worden en hoe onschuldige mensen op de Middellandstraat werden neergeschoten. Voor zijn ogen werd het Joodse Ziekenhuis aan de Claes de Vrieselaan ontruimd.

„Bij de grote brand van het bombardement heb ik als hulp in de straat gestaan,” herinnert hij zich. „Dan kwamen de mensen allemaal spullen brengen. De mensen uit het ziekenhuis werden natuurlijk verplaatst allemaal, dus dan hadden ze dekens nodig en slopen en kussens. Ik stond dat op de hoek van de straat te verzamelen en dat werd dan naderhand weggehaald. Dan zag ik hoe de gewonden en de zieken in auto's werden weggevoerd. Je werd op een afstand gehouden. De Duitsers liepen met geweren in de aanslag. Ik ben in dat ziekenhuis verschillende keren op visite geweest, bij kennissen. Jarenlang heb ik als kind zijnde een Joods vriendje gehad.”

Sommige huizen uit de straat, die rond de eeuwwisseling is gebouwd, heeft Van Hooijdonk zien afbreken en zien vervangen door nieuwe. Ook de bevolking heeft hij zien veranderen. De welgestelden heeft hij naar de buitenwijken weg zien trekken, om plaats te maken voor een gemêleerde bevolking van verschillende nationaliteiten.

In zijn herinnering Opzoomerden bewoners van de straat al voordat het woord was uitgevonden: „De stoepjes en de bellen werden gepoetst. Dat zie je tegenwoordig niet meer,” constateert Van Hooijdonk, die toegeeft dat het met de gezamenlijke schoonmaakakties in de straat wel weer de goede kant uit gaat. Ondanks zijn hoge leeftijd draagt hij hier nog steeds aan bij: „Ik doe nog graag mee. Mijn eigen straatje veeg ik ook altijd nog. Ik kan niet tegen vuil. Misschien ben ik daar een beetje te precies in,” zegt Van Hooijdonk, die vindt dat de Roteb ook wel iets vaker zou mogen vegen: „Om de twee weken is te weinig.” Toch zou hij het maandelijks vegen met zijn medebewoners niet willen missen: „We gaan goed met elkaar om. Ik vind het gezellig.”

Onderschrift bij de foto De Heer van Hooijdonk zou het maandelijks vegen met de medebewoners niet willen missen.

foto: Sjoerd Nicolaï

Opsporing verzocht

De Jan Sonjéstraat, vernoemd naar de landschapschilder Johannes Gabrielszoon Sonjé (1625-1707), bestaat op 7 maart 2000 een eeuw. De voorbereidingen voor een feest zijn in volle gang door de straatgroep Jan Sonjé. Daarnaast stelt men een boekje samen, waarvoor men speurt naar mensen die verhalen over de straat kunnen vertellen of oude foto's in bruikleen willen geven. Voorts worden gegevens gezocht over een danssalon die zich in de straat bevond alsmede de koffiebranderij van Gelton, een machinale brei-inrichting van Ladage en nog veel meer. T. de Does is de inzender van de bijgaande foto van kinderen van de Putsebocht in Vreewijk. Niet bekend is in welk jaar deze is gemaakt, maar afgaande op de kleding en de autostep met luchtbanden zal dat in de jaren vijftig zijn geweest. De Does is nieuwsgierig naar de namen van de kinderen en ook naar anekdotes. P.J. Rijnhout zoekt foto's van de Gouvernedwarsstraat en het pand Gouvernestraat 2, het huis waarin onder anderen zijn broer, Rigardus Rijnhout (beter bekend als de Reus van Rotterdam) heeft gewoond. Voorts zoekt hij medeleerlingen die in de Gaffeldwarsstraat in de klas hebben gezeten bij juffrouw Vermeulen of de meesters Van Gerdingen en de Bruin. Reacties uitsluitend schriftelijk aan ‘Rotterdam van toen’.

Foto collectie T. de Does